De Groningse familie.

 

Dit is mijn Groningse familie. De foto is waarschijnlijk genomen t.g.v. het 25-jarig huwelijk van mijn grootouders. Zij zijn in 1906 getrouwd, dus zijn we hier in 1931. Mijn opa en oma zijn beiden geboren in 1880, opa in januari en oma op 31 december. Ze zijn dus op deze foto net 50! Mijn vader staand links, 22 jaar, zijn broer een jaartje ouder en zijn zus een jaartje jonger. Mijn vader had helemaal niets met zijn familie, hij vond zijn broer een arrogante kwal en zijn zus een saaie tut. Daardoor komt het dat ik mijn neven en nichten nauwelijks of niet ken. Overigens klopt het misschien wat zijn broer betreft, maar zijn zus (mijn tante Annie) was zeker niet saai.

Wel gingen we ieder jaar een keer naar Delfzijl met de trein. Een hele onderneming. Met de fiets of de bus naar het station, 4 km. De trein naar Amsterdam, 20 minuten. Overstappen op de trein naar Enkhuizen. De boot Enkhuizen/Stavoren (met rood fluwelen bekleding op de stoelen in een echte salon, met broodjes en chocomel). Stavoren rechtstreeks naar Groningen stad, neem ik aan en daarna een boemeltje die echt alle gehuchtjes aandeed: Edum Bedum Stedum Loppersum Appiggedam Delfziel. Ik had de uitspraak van het Grunnigs als snel onder de knie. De reis was leuk, maar dan werd het saai. Het is gek maar ik heb bijna geen herinnering aan ons verblijf daar. We gingen nergens naar toe, alleen eindeloze verplichte bezoeken aan mijn vaders tantes en omes. De busreisjes er naar toe vond ik altijd leuk (zolang het gatje maar gaat), maar eenmaal ergens aangeland verveelde ik me de blaren. Maar  twee voorvallen herinner ik mij heel duidelijk van die reisjes. Het ene is dat ik mijn lievelings (en trouwens enige pop 'Willy') in de bus liet liggen. Drama.Wat zal ik een keel opgezet hebben, mezelf kennende. 

Het tweede voorval was leuker voor de een en minder voor de ander. We zaten in de bus, vader en moeder naast elkaar, de kinderen op de bank er achter. Ik had kauwgom en moeder had een laktas. Pa in zijn nette zondagse pak naast de laktas. Ik kreeg iets te eten aangeboden en moest mijn kauwgom kwijt. Dat plakte ik in de haast maar zolang op moeders laktas en vergat het vervolgens. Het was zomer en warm, de reis duurde eindeloos. Toen we eindelijk aankwamen, stapte eerst pa met grote stappen naar voren  zonder zich, zoals altijd, om zijn vrouw en kinderen te bekommeren. Met grote schrikogen zag ik de kauwgomdraad die aan moeders laktas vastzat en inmiddels aan  pa's zondagse broek kleefde langer en langer worden. Toen hij eindelijk omkeek en de ramp tot hem doordrong konden zijn knallende vloeken tot op de Martinitoren gehoord worden. Moeder kreeg de slappe lach en ik begon uit voorzorg maar alvast te krijsen. Ja, wij Hollanders zorgden tenminste voor wat reuring daar in Groningen. Ze praten er nog over.

Toch nog een boompje.

 

Eigenlijk wilde ik Kerst helemaal niet vieren, zoals ieder jaar. De laatste week van het jaar gewoon er uit knippen, suffen en slapen met de katten. Omdat ik het een naargeestig feest vind, geplaatst in een naargeestig jaargetij en dan nog die ellende in de Oekraïne, in Gaza, al die vluchtelingen, daklozen. Maar de doorslag gaf de prijs van de kerstbomen. 60 euro! 120 gulden! Zijn ze nou helemaal belatafeld.

Dus geen boom en zeker geen vreetfestijn, want eten wij al niet iedere dag heerlijk? Daar valt gewoon niets meer aan toe te voegen.

Maar, op de 17de, toen het licht keerde en de hoop rees, waagden we toch een ritje naar de NOZ, een goedkope rotzooiwinkel. Daar lagen boompjes voor 8 euro 50. Klein en zonder wortel in een netje geprakt, maar tenminste betaalbaar. We hebben het 5 dagen buiten laten liggen, want geen kluit en geen kruis, hoe zetten we dat ding neer?

Maar Marimon, niet voor één gaatje te vangen kreeg het zonder vloeken voor elkaar. In no time stond het beestje. En door zijn geringe omvang ook nog eens op een handige plek, op de vensterbank, uit het looppad. 

Toen het boompje eenmaal stond waren we niet meer te houden en kwamen er overal slingers en huisjes en kerstmannetjes in arresleetjes. Maar eten nee. Gewoon zuurkool met de Kerst en vanavond even naar het versierde dorp met de draaimolen en het tentje met de crêpes en glühwein. Een mini kerst in kleine kring is geoorloofd. En wie weet nodigen we een eenzame ziel uit op de zuurkool, maar die moeten we nog gaan zoeken.

En ondertussen regent het maar door. Zou ons huisje blijven drijven als de rivier ons bereikt?

Vriendinnen zijn nooit te vertrouwen.

 

Ik was een jaar of 11. Alle meiden in de klas hadden kort haar, behalve ik. Ik mocht niet anders zijn dan de rest vonden zij en ze zeurden net zo lang tot ik naar de kapper ging. Dat was kapper Baltus, de enige dameskapper in de buurt. Zijn assistente was Anneke de Smit, die ik goed kende uit het feestcircuit van mijn ouders. Over haar knipkwaliteiten wist ik niets...

Een beetje huiverig nam ik in de stoel plaats. Voor mijn gevoel had ik al jaren lang haar, want op die leeftijd gaat je herinnering maar een paar jaar terug, maar ik was er aan gewend en ik voelde mij er wel bij. Ik dacht dat kort haar niet bij mij zou passen en dat deed het blijkbaar ook niet, want toen ik na de knipsessie naar buiten kwam, rolde de op de stoep wachtende  vriendinnenschare over elkaar heen van de lach. Ha ha ha, je bent precies je tante Annie, (dat zou trouwens geen belediging moeten zijn, want mijn tante Annie had prachtig haar), maar voor mij klonk het alsof mij een vooroorlogs kapsel was aangemeten. Ik schaamde mij jarenlang voor deze foto, die net na het knippen is genomen, maar nu vind ik dat het goed meevalt. Het groeide trouwens heel snel, want het jaar er op had ik alweer een paardestaart. 

Zo zie je, vriendinnen zijn nooit te vertrouwen.

Tante Annie.

Toen Sinterklaas nog leuk was.

 Vroeger, toen er nog kleintjes in de familie waren, was Sinterklaas nog leuk om te vieren. Sinterklaas alleen met volwassenen is net of je elkaar voor de gek zit te houden en dan ook nog die Kerst die steeds opdringeriger wordt en al begint te jengelen nog voor de Sint een voet aan land heeft gezet. Nee, voor mij is de Sinterklaasviering een zoete herinnering uit een ver verleden.

Vroeger, eerst al op school op 4 december. Weken van te voren hadden we liedjes ingestudeerd. Onze hoofdonderwijzer meester Poel was daar streng in, het was voor hem een persoonlijke eer om ons Assendelftse boerenkinderen zuiver 'Wie komt er alle ja-ren' te laten zingen en niet 'Wie komt er alle jààààren (met een haaltje naar beneden) te laten blèren. Talloze keren moesten we het overdoen, tot we de hele zin op toon bleven. En dan opstellen in het gymnastieklokaal, met de hele school. Er bleef een pad tussen de kinderen uitgespaard waar over de Sint kwam aanschrijden gevolgd door een aantal jolige Pieten. Ik had toch wel een zeker ontzag voor die man, zelfs toen ik wist dat het Leen Oostveen de schoenmaker was. Eenmaal op zijn troon op het podium gehesen steeg de spanning ten top, want dan kwam het grote boek te voorschijn met alle data van alle kindertjes over de hele wereld. Nou, iets stouts had ik altijd wel gedaan, maar echt bang was ik niet, want eventuele overtredingen waren thuis al afgerekend. Boter bij de vis. Ik had geen rekening open staan. Ik weet nog goed dat het dochtertje van de kouwe bakker uitgebreid door de Sint werd geprezen omdat ze zo goed voor haar invalide moeder zorgde. Later zou ze dezelfde ziekte krijgen, maar dat wist ze toen nog niet.

Wij kregen een cadeautje uit de grote zak en zongen uit dankbaarheid de voering uit onze keel. Wij kregen ook een varkentje van marsepein en een chocoladeletter en een grote beker chocolademelk met een vel. Het ging allemaal grif naar binnen, maar 's avonds werd mijn broertje misselijk en gaf alles weer over. Nog later lag hij op de vloer te kronkelen van de pijn en werd de dokter er bij gehaald. De oude dokter Ouwerkerk stond er een beetje bij te mompelen, maar mijn moeder, die al een broertje was kwijtgeraakt aan blindedarmontsteking, eiste een ambulance en wel meteen.

Om 1 uur 's nachts is hij nog geopereerd. Later kwam er nog een darmverkleving bij, nogmaals geopereerd. Het was kantje boord. Na zes weken ziekenhuis kwam hij thuis en zag er uit als een lijk. Ik was 8 jaar en vond hem een beetje eng, zo bleek en zo mager. 

Alles kwam goed. Toen waren Sinterklaasfeesten nog eens leuk!